Romp poetsen

Zolang de boot nog op de kant staat is het eenvoudig om ook de romp een poetsbeurt te geven. Noodzakelijk om verwering van het polyester tegen te gaan en de boot gaat er ook prachtig van glimmen. Dit is voor mij de eerste keer dat ik de boot een poetsbeurt geef. In de haven zie je veel mensen in de weer met poetsmachines. Het lijkt op een grote slijptol alleen zit er een soort vacht op in plaats van een slijpschijf. Op internet heb je ruime keuze tussen verschillende poetsspullen, voor zowel de auto als boot. Over het algemeen is een poetsmachine wel aan te raden, wil je een goed resultaat behalen. In het kort de belangrijkste punten om op te letten bij het selecteren van een poetsmachine:

• Bij het poetsen van een boot gaat het om een groot oppervlak. De diameter van de poetschijf is vaak wat groter voor een boot. Een diameter van 180mm is gebruikelijk voor boten.
• Het toerental moet absoluut regelbaar zijn. Tijdens het poetsen varieer je vaak in toerental. Je start met een laag toerental en verhoogt dit zodra het poets- of polijstmiddel verdeeld is.
• Met een grote poetsschijf heb je genoeg vermogen nodig. De machine die ik gebruikt heb had een vermogen van 1400 watt hetgeen voldoende was.
• Je hebt de keuze tussen excentrische en roterende poetsmachines. Hierover kun je hier een aardig artikel vinden. Zelf heb ik gekozen voor een roterende machine en heb nooit last gehad van verhitting of hologrammen.

Als de keuze voor een poetsmachine gemaakt is dan heb je alleen nog de schoonmaak, poets- en eventueel polijstmiddelen nodig. Middels het schoonmaken kun je de gele (kalk) aanslag verwijderen en ook de strepen zijn goed te verwijderen. Om de gele aanslag te verwijderen heb je een zuur middel nodig. Starbrite biedt hiervoor het middel "Romp- en Bodem reiniger" hetgeen bij mij goed blijkt te werken. Op de romp zitten veel strepen, waarschijnlijk van stootwillen. TIP! Deze zijn goed te verwijderen met een speciaal sponsje ook wel wonderspons genoemd. Te koop bij o.a. het kruidvat.

Nadat de boot schoon is kun je ervoor kiezen deze te polijsten. Hiermee krijgt de gelcoat weer wat meer glans terug. Afhankelijk van de staat van de gelcoat kies je een fijn, middel dan wel grof polijstmiddel. Meer over het polijsten van polyester en de middelen kun je terugvinden op: Polijsten en beschermen van polyester in de praktijk. Aangezien dit de eerste keer is en ik voorzichtig wil beginnen kies ik een fijn polijstmiddel met een hoge glans factor.  Na het polijsten moet de hele boot weer schoon worden gemaakt om de restanten te verwijderen. 

Als laatste stap blijft het poetswerk over. Ook hiervoor heb je diverse keuzes. Ik besluit te kiezen voor wederom een middel van Starebrite, te weten "Premium Marine Polish met PTEF". Dit middel hoef je niet met de machine aan te brengen maar dat mag wel. Ik kies ervoor om de machine te gebruiken en merk al snel dat er voor de machine waarschijnlijk geschiktere middelen bestaan die minder dun zijn. Na het inpoetsen moet de romp nog één keer worden opgepoetst om de glans te verkrijgen. Dit gaat het makkelijkst met de hand. Een fijne poetsdoek geeft een uitermate mooie glans. En voila het resultaat van circa twee dagen zwoegen (zie filmpje).

Gebruikte materialen

• Startbrite romp en bodem reiniger
• FERM Polijstmachine AGM1037
• Extra poetsvacht voor de machine
• Wonderspons van het kruidvat
• poetsdoek Talamex primp
• Sonax Profiline Nano Polish
• Starbrite Premium Marine Polish met PTEF

Voor volgend jaar
Dit jaar eerst maar eens zien hoe duurzaam de glans is. Volgend jaar wil ik een iets grovere "cut" proberen als polijstmiddel. Waarschijnlijk krijg je hier nog net een iets mooier resultaat van.

Nieuwe primer en antifouling aanbrengen

Afgelopen weken stonden in het teken van het verwijderen van de antifouling. Nu is het tijd om de onderkant opnieuw te beschermen. Mijn doel is om de onderkant dusdanig te beschermen dat Osmose geen kans heeft. Om dit te bereiken dient er een dampdichte laag opgebouwd te worden. De boot is aan de onderkant kaal tot op de gelcoat en de gelcoat is intact. De gelcoat is van zichzelf niet volledig waterdicht. Een goed verfsysteem vergroot de waterdichtheid en verminderd de kans op osmose. Nu is het alleen nog de vraag wat het beste systeem is om dit te bereiken.

Een zoektocht op internet voor behandeling van de gelcoat levert de volgende mogelijkheden op:

• VC Tar2: een twee componenten primer als onderlaag voor VC antifoulings
• Gelshield 200: een twee componenten epoxy systeem met oplosmiddelen
• Primocon: een één componenten primer geschikt als onderlaag of schakellaag tussen verschillende (één component) systemen.

De Gelshield 200 en VC Tar2 worden door de fabrikant aangeschreven als Osmose werende systemen. Er dienen dan wel circa 5 lagen hiervan aangebracht te worden. VC Tar2 is eigenlijk bedoeld als ondergrond voor VC antifoulings. Aangezien VC17M tegenwoordig niet meer beschikbaar is in Nederland valt VC Tar2 eigenlijk af. Het product primocon is een ééncomponent primer voor onderwater en toepasbaar op zeer veel ondergronden.

Vorig jaar toen ik de boot kocht kreeg ik daarbij advies van een gecertificeerde jachtkeurmeester. Dhr Robbe van Expertisebureau Advies voor Jachten. Dhr Robbe is van origine een jachtbouwer en heeft veel ervaring opgedaan met polyester en epoxy. Tijd om contact te zoeken met dhr Robbe voor advies.

Gelshield 200: bestaat uit twee componenten en bevat tevens oplosmiddelen. Verwerking is redelijk complex (niet zo complex als epoxy zonder oplosmiddelen). Epoxy (en de verharder) is een giftig product. Blootstelling aan de huid dient vermeden te worden. Gelshield 200 is duurder in gebruik dan een ééncomponent primer zonder epoxy. Er worden vijf lagen aanbevolen.

Primocon: is een ééncomponent systeem. Het is makkelijk te verwerken en kan op zeer veel ondergronden worden toegepast. Op het productblad staat niets vermeld over dampdichtheid en bescherming tegen Osmose. Wel benoemt de fabrikant het middel als mogelijk alternatief. Primocon is een stuk voordeliger dan Gelshield.

Van dhr Robbe krijg ik het advies om primocon te gebruiken en minimaal 4 lagen aan te brengen hiervan. Dit middel wordt ook door een bekende bootbouwer gebruikt in Nederland en de ervaringen daarvan zijn positief. Gezien dit advies, de eenvoudigere verwerking en goedkopere aanschaf besluit ik te kiezen voor Primocon.

Voor de keuze van antifouling laat ik mij adviseren door Kok watersport. Zij adviseren een koperhoudende en zelfslijpende antifouling van Boero Scirocco. Deze is voordelig geprijsd en de ervaringen hiermee zijn positief.

Gebruikte materialen:

• Primocon: 3x 2,5 Liter
• Kleenedge Afplaktape professioneel 25 mm: 1 rol
• Platte kwast: 2x
• De IJssel Nylon roller 10 cm voor antifouling: 2x
• Boero Scirocco NL antifouling navy 512: 1 x 5 Liter
• Finixa verfspuitmasker
• Super cleaner: 1 flacon
• Schuurpapier korrel 80

Aanbrengen van de primer en antifouling

De onderkant van de  boot is kaal tot op de gelcoat. Eerder zijn de oude lagen al verwijderd. De onderkant dient eerst schoongemaakt te worden met Super cleaner. Na het schoonmaken wordt de onderkant met schoonwater nog een keer afgenomen. Na het schoonmaken kan er worden geschuurd. Volgens het productblad van de Primocon wordt er korrel 180 aanbevolen. Ik krijg het advies gebruik te maken van korrel 80. Dit zorgt voor een betere hecthting van de primocon op de gelcoat. Na het schuren dient de boot nogmaals schoongemaakt te worden met Super cleaner en te worden afgenomen met schoon water.

Nadat de onderkant volledig droog is kan er worden gestart met de eerste laag Primocon. Er wordt aanbevolen de eerste laag primocon aan te brengen met een kwast. Dit verhoogt de hechting op de gelcoat. De volgende lagen kunnen met een roller worden aangebracht. Na drie uur kan alweer een nieuwe laag primocon aangebracht te worden. In totaal gaan er zo 4 lagen primocon op.

Nu de primocon er op zit kan de antifouling worden aangebracht. Deze is vrij dik en de temperatuur van de antifouling moet hoog genoeg zijn om goed verwerkt te kunnen worden. Aangezien het dit voorjaar vrij koud is zorg ik dat de antifouling een nachtje bij de kachel heeft gestaan en tijdens de verwerking warm blijft. In totaal gaan er twee lagen antifouling op. Tussen de twee lagen dient er (bij deze temperatuur) minimaal 18 uur tijdsverschil te zitten. Na de laatste laag kan de afplaktape er af. In totaal heeft deze er een week opgezeten. De tape gaat er zonder scheuren af en laat een nette rand zonder rafels achter.

Antifouling verwijderen

Oude antifouling VCTAR en VC17

Deze winter heeft onze boot groot onderhoud nodig. De boot is uit 1998 en er is jarenlang antifouling opgesmeerd zonder de boel volledig kaal te halen.
De antfouling is er slecht aan toe, op sommige plekken laat de antifouling los en over de hele onderkant zie je op veel plekken kleine blaasjes in de antifouling zitten. Gelukkig zitten deze blaasjes alleen in de antifouling. De boot is pas gecontroleerd op osmose en is volledig droog. Gezien de slechte kwaliteit van de antifouling dient deze volledig verwijderd te worden.  Op dit moment zit er VC TAR primer op de boot met daaroverheen VC17 antifouling.  Op het Blog van KOK watersport over Antifouling aanbrengen staat een uitgebreid artikel over het aanbrengen van antifouling en de beste voorbereiding daartoe.

Het verwijderen van de antifouling is een klus waar ik enigszins tegenop zie. De VC17 zit er op veel plekken nog stevig op en vormt een harde en gladde laag. Ik start met een zoektocht naar de beste wijze om de antifouling te verwijderen. Op internet staan vele forums met vaak tegenstrijdige informatie. Sommige mensen adviseren schuren met zeer grove korrel, andere mensen adviseren het gebruik van thinner. Iets wat ook genoemd wordt is het gebruik van een speciale chemische stripper. Aangezien antifouling niet heel gezond voor de gezondheid is lijkt schuren mij minder geslaagd. Een ander nadeel van schuren is het gevaar dat het de gelcoat hierdoor beschadigd. De gelcoat is nog in goede staat en zonder osmose dus deze verwijderen is onnodig. Een speciale stripper lijkt de beste optie.

Als je op internet zoekt naar antifouling remover dan vind je de meeste succesverhalen over de antifouling remover van Starbrite. De tip daarbij is het vooral lang laten intrekken van de antifouling remover. Bij hardnekkige lagen wordt aangeraden om de antifouling remover een nacht lang te laten intrekken. Ik besluit eerst maar eens een proefje te doen met de genoemde remover en schaf een blik aan en koop daarbij een speciaal steekmes (lijkt op een plamuurmes alleen dan steviger). Tijdens de eerste proef laat ik de antifouling remover ca. 4 uur intrekken. Het resultaat is dat op een aantal plekken de antifouling er gemakkelijk af gaat maar er is ook een groot gedeelte dat er nog niet echt af wil. Langer laten intrekken lijkt de oplossing.

De volgende keer laat ik de antifouling remover een nacht lang intrekken. Het resultaat is dat de antifouling er op de meeste plekken met één keer steken direct af gaat. Alleen bij de waterlijn zie je dat het nog hardnekkig blijft zitten. Ook zie je op veel plaatsen nog wat strepen (een soort dunne film die achterblijft).

Tijdens de Hiswa ga ik langs bij de stand waar Adri Visser van Starbrite aanwezig is. Hij adviseert gebruik te maken van een speciale aluminium spons (ook van Starbrite) om ook de laatste strepen te verwijderen. Het volgende weekend de proef op de som genomen en inderdaad verwijder je hiermee ook de laatste zwarte strepen. Het eindresultaat is dan ook een gave witte gelcoat klaar om te verven.
In totaal ben ik vier dagen van 4 tot 6 uur bezig geweest met het verwijderen van de antifouling. Iedere dag uiteraard voorafgegaan door een avond smeren van de antifouling remover. De totale lengte van de waterlijn betreft ongeveer 9 meter.

Materialen voor verwijderen antifouling

Gebruikte materialen en gereedschap
Voor deze klus heb ik de volgende materialen gebruikt:

• Antifouling remover van Starbrite: 2x 2,5 Liter
• Platte kwast
• Steekmes voor antifouling remover van  Starbrite: 2x
• Aluminium spons van  Starbrite: 2x
• Rubberen huishoudhandschoen: 2 paar
• Scherpe schrapper met verwisselbare mesjes van Bahco: 1x
• Zeiltje om het schrapsel op te vangen

Meest effectieve aanpak
Smeer de avond voorafgaand met een kwast (knoeit het minste en je kunt het er stevig mee insmeren) de antifouling remover er dik op. De randen bij de waterlijn extra dik insmeren. De volgende dag te starten met nogmaals insmeren van de randen van de waterlijn. Bij de waterlijn zat bij mij de antifouling er het stevigst op. Daarna per vak van ca. 80 bij 30 cm de antifouling eraf steken en direct daarna met een vochtige aluminiumspons eroverheen om de restanten weg te poetsen. Daar waar de antifouling er met het steekmes niet afwilde biedt de schrapper een uitkomst. Gebruik de schrapper wel voorzichtig om de gelcoat te sparen. Nadat alle strepen weg zijn gepoetst kun je met dezelfde spons en water het vak waar je net bent geweest schoonmaken. Hierna op naar het volgende vak om dezelfde procedure te herhalen. De waterlijn bewaar ik tot het laatst zodat hier de antifouling remover het langst in kan trekken. In één dag lukt het mij in mijn eentje om ca 2 meter schip te doen. Dit betekend dat je de avond voorafgaand dus ca 2 meter van de boot insmeert met de antifouling remover.